FBC - de ondernemer als strateeg

Een slimme bedrijfsstrategie

Elk bedrijf volgt een bepaalde strategie. Bij grote bedrijven is het logisch dat de keuzes voor de ene afdeling moeten passen bij de keuzes voor de andere afdelingen. Het is daarom belangrijk om een overkoepelende bedrijfsstrategie te hebben. En dan liefst een slimme bedrijfsstrategie.

Veel van de kleine MKB bedrijven hebben geen duidelijke bedrijfsstrategie vastgelegd. Als de keuzes allemaal worden gemaakt door de ondernemer, moeten die toch automatisch bij elkaar passen, zou je denken. Maar vergis je niet: ook kleine MKB bedrijven hebben baat bij een bedrijfsstrategie. De keuzes van een MKB ondernemer worden namelijk vaak intuïtief gemaakt, dus op gevoel. En in dat gevoelsmatige worden vaak ook minder ‘rationele’ keuzes gemaakt.

Bovendien zitten er in de keuzes van een MKB ondernemer herhalende patronen, die uit gewoonte zijn ontstaan en die niet makkelijk ombuigen. Met name als je een nieuw doel wilt bereiken, zijn de herhalende patronen niet altijd de beste weg. Een eenvoudig voorbeeld is het doel om af te vallen. Het voornemen om af te vallen is niet voldoende om gewicht te verliezen. Je zult een aanvullende strategie moeten maken, die wezenlijk afwijkt van de gewoontes die je hebt. Zo werkt het ook voor het bedrijf, wanneer nieuw gedrag nodig is.

Wat is een bedrijfsstrategie?

Een strategie gaat over keuzes om een strategisch doel te bereiken. Voor een bedrijf kan dat bijvoorbeeld gaan over groei in marktaandeel, optimalisatie van de winst, aanpassingen in het productenportfolio, een wijziging in de positionering, of het verkoopbaar maken van het bedrijf. En er zijn nog vele andere doelen denkbaar. Voor elk van deze doelen is een samenhangend pakket van keuzes, ofwel een bedrijfsstrategie, belangrijk.

Bij een bedrijfsstrategie gaat het meestal om een hoger doel op langere termijn. Een klein doel is immers snel en makkelijk bereikt. Een strategisch doel is vaak complexer. Het kan wel opgeknipt worden in subdoelen. Die noemen we de strategische doelstellingen. Om bijvoorbeeld het marktaandeel te vergroten, kun je denken aan meer marketing campagnes, uitbreiding van verkooppunten, vergroten van voorraden en verhoging van capaciteit in de uitvoering. Mogelijk behoort zelfs een verhuizing, het openen van een nieuwe vestiging of een nieuwe indeling van de organisatie bij dat plan.

Samenhang in de bedrijfsstrategie

Een bedrijfsstrategie bestaat dus altijd uit een strategisch doel en uit strategische doelstellingen die daarbij passen. Merk op dat er een samenhang in de bedrijfsstrategie is. De strategische doelstellingen zijn namelijk deels van elkaar afhankelijk en je moet ze allemaal halen om het strategisch doel te bereiken.

Soms kun je met het behalen van 80% van je strategische doelstellingen zeggen dat je 80% van het hoofddoel hebt bereikt. Maar als je alle stappen in de keten hebt opgeschaald, op één afdeling na, blijf je hangen op die zwakste schakel.

Strategisch doel

Er zijn veel manieren om tot een bedrijfsstrategie te komen. Veel kleine MKB ondernemers kiezen het strategisch doel op basis van hun gevoel. Dat is meestal wel gebaseerd op de markt en interne ontwikkelingen, maar niet zozeer onderbouwd met een analyse. Het strategisch doel is ook niet altijd gekoppeld aan de marktsituatie. Denk bijvoorbeeld aan de wens om over 5 jaar met pensioen te gaan. Dat is vooral een intern doel.

Als je de bedrijfsstrategie wilt koppelen aan de marktsituatie en hiervan een goede onderbouwing wilt, is de SWOT-analyse hiervoor het geschikte instrument. Op deze methode is wel wat commentaar, maar meestal komt dat van mensen die niet weten hoe je de externe en interne analyse goed uit elkaar kunt houden. Daarmee gaat veel waarde verloren.

Het sterkste deel van de SWOT-analyse is juist dat er zowel naar binnen als naar buiten gekeken wordt. De kansen en bedreigingen komen voort uit de externe analyse, waarbij niet alleen naar vandaag gekeken wordt, maar ook naar lange termijn trends in de markt. De sterktes en zwaktes komen voort uit de interne analyse, waarbij deze als je het goed doet, worden gerelateerd aan je grootste concurrenten. Met een goede SWOT-analyse krijg je goed inzicht en kun je een goed strategisch doel bepalen.

Strategische doelstellingen

Om het strategische doel te behalen, kun je het doel uitwerken in subdoelen, ofwel strategische doelstellingen. Deze moeten zoveel mogelijk SMART gemaakt worden. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Zo kun je niet volstaan met ‘meer omzet’. Je kunt beter specifiek aangeven hoeveel Euro’s de order intake volgend jaar moet zijn.

Bij een goede bedrijfsstrategie hoort ook een realistische planning. Daarbij dien je rekening te houden met de beschikbare capaciteit en de situatie op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant moet je ook ambitieus zijn en prioriteit durven geven aan strategie boven minder belangrijke zaken. Dit laatste zal bij de executie regelmatig terugkomen. Wees daarom eerder ambitieus met de hoogte waarop je de doelen stelt dan in de snelheid waarmee je de bedrijfsstrategie denkt uit te voeren.

De executie

De executie of uitvoering van de bedrijfsstrategie is vaak een heikel punt. De wereld is niet helemaal maakbaar en het duurt in de praktijk vaak langer en soms korter om bepaalde doelen te bereiken. De planning geeft een leidraad die gevolgd kan worden. Zo zie je wanneer je achterloopt en een stapje erbij moet gaan doen. Wanneer nodig kan de planning bijgesteld worden.

Het is wel zaak dat de bedrijfsstrategie hoog op de agenda blijft staan. Het is aan de hoogste baas, dus aan de ondernemer of aandeelhouders, om hier prioriteit voor te blijven vragen en te sturen op het behalen van resultaten. Als de hoogste baas het minder belangrijk gaat vinden, is de kans groot dat de strategie een stille dood sterft.

Natuurlijk is de bedrijfsstrategie onderhevig aan de tijd. Wanneer de externe of interne situatie wijzigt, moet de strategie bijgesteld kunnen worden. Dat vergt alertheid en het lef om terug te keren naar de strategietafel wanneer nodig. Hoewel de markt altijd heftig in beweging is, komt het niet zo vaak voor dat de bedrijfsstrategie helemaal omgegooid moet worden. Het gevaar dat het plan halverwege stilvalt is vele malen groter.

Bedrijfsstrategie voor jouw bedrijf

Als je aankomt op het maken of uitvoeren van een bedrijfsstrategie voor jouw bedrijf, dan is het zeker nuttig om hiervoor iemand met ervaring in te schakelen. Het kiezen van het juiste strategische doel en het SMART maken van de strategische doelstellingen, zijn uiterst belangrijk, omdat je daarmee bepaalt waarop je de energie van jou en je mensen voor de komende tijd gaat richten.

Na het richten, komt de voorbereiding, namelijk het doorspreken van de bedrijfsstrategie en het afstemmen van de planning met de betreffende mensen binnen jouw bedrijf. Ook hier kan een externe specialist goed helpen, als een soort second opinion m.b.t. draagvlak en aansturend vermogen van het kernteam.

En tenslotte komt de uitvoering. Ook hier is een specialsit van buiten nuttig, om periodiek te checek waar het plan staat, te signaleren waar doelen wel of niet worden gehaald, om het team niet te  laten verslappen en om op cruciale punten hulp te bieden.

Wil jij eens sparren over jouw bedrijfsstrategie en wat we voor jouw bedrijf kunnen betekenen? Plan dan gerust een vrijblijvende kennismaking.